شیراز، چهارمین شهر پرجمعیت ایران و پرجمعیت‌ترین شهر جنوب کشور است و از آن جا که در میان رشته‌کوه‌های زاگرس قرار گرفته، آب و هوای معتدل کوهستانی دارد. به همین دلیل هم از قدیم باغ‌ها و بستان‌های زیادی داشته و تفرجگاه سرسبزی به شمار می‌رفته. امروزه هم بخش زیادی از این باغ‌ها به عنوان فضای سبز شهری، گردشگران را به سمت خود جلب می‌کنند. پس با معرفی شیراز، شهر شعر و بهارنارنج همراه ما در مقصد360 باشید.
نگاهی به سرفصل‌ها
شیراز و آب رکنی و این باد خوش نسیم عیبش مکن که خال رخ هفت کشور است
نگاهی گذرا به تاریخچه شیراز
شیراز یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران است که شیرازشناسان قدمت آن را 6500 سال تخمین زده‌اند. اما اسم شیراز که سرزمین پادشاهان هخامنشی است، اولین بار نزدیک به دو هزار سال پیش، روی لوحه‌های گِلی عیلامی آمده است؛ ولی نه دقیقا به همین اسم.
روی لوحه‌ها با نام تیراسیس یا سیراسیس که از کلمه پارسی سیراجیس آمده است، از آن یاد شده و به تدریج به شیراز تغییر نام داده است. همچنین بر اساس شاهنامه، نام شیراز را از نام پسر سوم طهمورث گرفته‌اند. البته شیراز معنی دیگری هم دارد که دانستنش اصلا خالی از لطف نیست: “انگور خوب”
شیراز در طول تاریخ به دلیل موقعیت استراتژیک، موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به جنوب کشور و شاه‌راه‌های داد و ستد، پایتخت حکومت‌های بزرگی همچون هخامنشیان، آل بویه فارس، اتابکان فارس و در نهایت سلسله زندیه بوده است.
دروازه‌ها در معماری و شهرسازی قدیم اهمیت خاصی داشتند؛ شیراز هم به همین سبک و سیاق هفت دروازه دارد که از بین آن‌ها فقط دروازه قرآن برای بسیاری از ما آشنا است.
در نزدیکی این دروازه تنگه‌ای به نام تنگه الله اکبر وجود دارد که شاید شنیدن ماجرای نامگذاری آن برای شما جالب باشد. چند صد سال پیش، وقتی مسافران و کاروان‌های مختلفی که روزهای زیادی را در صحرا گذرانده بودند، از سمت شمال شیراز به آن نزدیک می‌شدند، یکباره چشمشان به این دره سرسبز می‌افتاد و خستگی از تنشان در می‌رفت. پس با گفتن الله اکبر شادی خود را نشان می‌دادند و این شد که شد تنگه الله اکبر.
شاید حافظ هم روزی دل به دل اینان داده که سروده: “خوشا شیراز و وضع بی مثالش؛ خداوندا نگه دار از زوالش”
حصار شهر شش دروازه دیگر هم به نام‌های زیر داشته‌است:
- دروازه اصفهان ـ نزدیک پل شاه میرحمزه
- دروازه سعدی ـ نزدیک خیابان زند
- دروازه قصابخانه ـ بین فلکه مفتح و فلکه خاتون
- دروازه کازرون یا بیضا ـ مرکز خیابان قانی کهنه
- دروازه شاه داعی الله ـ بلوار سیبویه
- دروازه باغشاه ـ محله یهودی ها، فلسطین کنونی
بر اساس نگاره‌های سنگی، شواهد باستان‌شناسی، تبدیل شیراز به سکونتگاه دائمی انسان یکجانشین به پیش از ساسانیان برمی‌گردد که دو آتشکده به نام‌های هرمزد و کارنیان و قلعه باستانی شاه موبد ساخته همان دوران هستند.
در اصل دو هزار سال پیش از میلاد، آریایی‌ها شروع کردند به ساختن شهرک‌ها که باعث ایجاد قدرت‌های منسجمی در منطقه شد و در نهایت از دل آن‌ها، مادها بیرون آمدند و بعد هم نوبت رسید به امپراتوری شکوهمند هخامنشی؛ از غرب تا دریای مدیترانه و از شرق تا هندوچین؛ بیشترین درصد جمعیت کره زمین؛ رکوردی که تا به امروز شکسته نشده‌است.
اما دوران تغییر کرد و بعد از سلوکیان و اشکانیان و ساسانیان، اعراب به فارس حمله و آن را تصرف کردند. بعد از سقوط خلافت اعراب، سلسله‌ها، پادشاهان و حکمرانان زیادی آمدند و رفتند. مثل صفاریان و یادگارشان که مسجد عتیق است؛ یا آل بویه که مهم‌ترین یادگارشان حفر کانالی در کوهستان برای رساندن آب شیرین به شهر بود. آب زلالی است که هنوز هم آب شرب شهر را تامین می‌کند.
اما شیراز یک بار دیگر توسط مغولان مورد حمله قرار گرفت؛ جناب سعدی در این دوران به دنیا می‌آید و در باغ خود از دنیا می‌رود.
بعد از دوران افشاریان و در زمان حکمرانی زندیان، شیراز که شکوفا بود، شکوفاتر می‌شود و پر می‌شود از بناهای تاریخی و دیدنی مانند مجموعه وکیل، ارگ کریمخانی و باغ تکیه هفت‌تنان.
اما روزگار همیشه برای مردمان این دیار شیرین نیست و سلسله قاجار با آقا محمدخان از راه می‌رسد که با جنایت‌های وحشتناکی همراه بود؛ از آثار به جا مانده از دوران قاجاریه مسجد نصیرالملک (تنها مسجد صورتی جهان)، عمارت شاپوری و خانه زینت‌الملک و بسیاری دیگر است.
شیراز قرن بیستم؛ با انتشار صور اسرافیل، اولین روزنامه و حمایت از انقلاب مشروطه وارد دنیای مدرن شد. در این دوره شیراز با همه‌گیری آنفولانزا، کشف نفت، نفوذ انگلیس، افتتاح اولین سینما، تاسیس حافظیه، تاسیس اولین ورزشگاه شهر و دو مرکز مهم علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز و بیمارستان نمازی، جشنواره فرهنگی شیراز و جشن سالانه هنر شیراز در تخت جمشید دستخوش تغییرات زیادی شد.
اما اگر به بافت فعلی شهر نگاهی بیندازید؛ شهرسازی امروزی شیراز، خالی از ساختمان‌های بلند و آسمان‌خراش‌هاست؛ شهر کوتاهی است با یک آسمان بلند که حتما از قدم زدن و معاشرت با شیرازی‌های همیشه خونگرم و مهمان‌نواز لذت می‌برید.
نگاهی به آب و هوای شیراز برای گشت و گذار
همه می‌دانیم که بهار و اردیبهشت شیراز دیدنی است؛ اما می‌گویند شیرازی‌ها این را باب کرده اند تا پائیز شهرشان را نگه دارند برای خودشان!!! کسی چه می‌داند؟! شاید هم!!!
اما اگر دلبری‌های شیراز را در تابستان و پائیز و زمستان هم ببینید، یک دل که نه، صد دل عاشقش می‌شوید. نزدیکی شیراز به جنوب کشور، باعث شده که از لیست گردشگاه‌های تابستانه بسیاری حذف شود. اما اگر برای سفر تابستانی به شیراز برنامه‌ریزی می‌کنید، اواسط تیر تا اواخر مرداد را نادیده بگیرید. ولی اوایل تیر و شهریور، گرمای هوا آزاردهنده نیست.
با این حال، اگر به هوای بهار نارنج می‌روید، اوایل اردیبهشت، بهشت شماست. اگر می‌خواهید روز شیراز را همراه با مردمان این شهر در خود شیراز جشن بگیرید، حتما در پانزدهمین روز اردیبهشت ماه در شیراز باشید.
راه‌های ارتباطی و سیستم حمل‌و‌نقل شیراز
کلان شهر شیرازِ جان، از کامل‌ترین امکانات برای سفرهای درون‌شهری و برون‌شهری برخوردار است. با هر وسیله‌ای که دوست دارید میتوانید به شهر حافظ و سعدی سفر کنید.
اگر با ماشین شخصی دوست دارید به شیراز بروید، به فرض حرکت از تهران 924 کیلومتر رانندگی دارید؛ اما نگران نباشید این مسیر پر است از جاذبه‌ها و شهرهای توریستی مانند کاشان و اصفهان که در میان راه میتوانید به آن‌ها هم سری بزنید و یا در آن‌ها استراحت کنید. اما در صورتی که در این مسیر به طور مداوم رانندگی کنید 10 ساعته به شیراز سرسبز و دوست داشتنی می‌رسید.
برای سفر زمینی به شیراز، اتوبوس هم گزینه خوبی است و خستگی رانندگی را ندارید، اگر با اتوبوس‌های تهران-شیراز راهی شوید 12 ساعت در مسیر خواهید بود.
اگر با سفر هوایی مشکلی ندارید، هواپیما گزینه‌ای دیگر برای رسیدن به شیراز است و فرودگاه شهید دستغیب شیراز میزبان شما خواهد‌بود.
سفر با قطار و دیدن جاده‌های ریلی کشور، خودش یکی از جاذبه‌های توریستی است. برای رسیدن به شهر نرگس‌ها قطار هم گزینه خوبی برای انتخاب کردن است.
حالا که مسیرهای رسیدن به شهر جناب سعدی را گفتیم نوبت به سفرهای درون شهری در شیراز می‌رسد. مترو، اتوبوس‌های شهری، تاکسی‌های خطی و آنلاین در همه جای شهر حضور دارند، پس نگران نباشید و با خیال راحت از بازدید اماکن تاریخی شهر لذت ببرید.
نگاهی بر نمادهای شهر شیراز
شیرازی که خودش نشان و نمادی از تمدن سال‌های دور ایران است؛ پر است از المان‌های زیبا که با دیدن هر کدام از آن‌ها بی اختیار یاد شیراز می‌افتیم و ذهنمان به این شهر زیبا پرواز می‌کند.
حافظیه بی‌نظیر با آن معماری خاص و ویژه، سعدیه آرام و دوست‌داشتنی، دروازه قرآن و در نهایت بهشت باغ ارم نمادهای شیراز هستند. در سفر به شیراز هیچ‌کدام را از دست ندهید؛ در هر کدام از این اماکن ساعت‌ها بنشینید و از حال و هوای آن‌ها لذت ببرید.
نگاهی به هتل های شیراز
شیراز را به جرئت می‌توان توریستی‌ترین شهر ایران دانست. در سطح شهر که قدم بزنید حضور بسیار زیاد توریست‌های خارجی حتما توجهتان را جلب خواهدکرد؛ بنابراین در مورد اقامت در شیراز اصل نگران نباشید. تنوع هتل‌ها در شیراز بالاست و شما به راحتی میتوانید بر اساس بودجه‌تان یکی از آن‌ها را انتخاب کنید.
همچنین این شهر دارای هاستل‌ها و اکو کمپ‌های زیبا و بی‌نظیر است که از خانه‌های قدیمی شیراز استفاده می‌کنند. همچنین در شیراز برای اقامت، خانه یا هتل آپارتمان هم وجود دارد که نسبتا قیمت پایین‌تری دارند.
از هتل‌های لوکس شیراز می‌توانیم به هتل بزرگ شیراز، هتل هما، هتل چمران، هتل زندیه و هتل پرسپولیس که همگی 5 ستاره هستند اشاره کرد.
گذری در اماکن تاریخی شیراز
بیایید اندکی در دل تاریخ قدم بزنیم و شیرازِ جان را نفس بکشیم. شیراز شهر اسرار و بناهای تاریخی است. شیراز شهر عشق و شعر و آرامش است.
اگر از عاشقان و شیفتگان حافظ هستید، بیستم مهر ماه بهترین زمان برای بازدید از حافظیه، در روز تولد حافظ است. محوطه حافظیه، آرامگاه، خیابان‌های اطراف حافظیه، همه و همه می‌شود ساز و آواز و شعر و گل و ترانه. اگر به عنوان مسافر، هنگام بازدید از بناهای دیدنی از خود می‌پرسید که این شیرازی‌ها خودشان کجا هستند؛ بیست مهر در حافظیه باشید. شیرازی‌ها عشقشان شهرشان است و حافظ. اگر با ایشان همکلام شوید حتما به شما می‌گویند که هر طور شده، در روز تولد حافظ خود را به حافظیه می‌رسانند، شعر می‌خوانند و با شاخه گلی در دست، دیداری با محبوب تازه می‌کنند. خلاصه که عشقی دارند به حضرت حافظ؛ از اعماق جان.
اما شیراز که فقط حافظیه نیست. مسجدی دارد نگو و نپرس. اگر با خواب صبح میانه خوبی دارید، رقص نور مسجد نصیرالملک را از دست می‌دهید. پس برای اینکه عکس‌های دلفریب زیباترین مسجد رنگارنگ ایران را از نزدیک و در واقعیت ببینید، حواستان باشد خواب نمانید. اگر در حوالی مسجد هستید و راه نزدیک است، سری هم به جناب قوام و خانواده بزنید و نارنجستان قوام و خانه زینت الملک را هم در برنامه بگنجانید.
زیرزمین خانه زینت‌الملک در اصل یک خانه موزه است که با گذر از بخش‌های مختلف آن، انگار در دل تاریخ قدم می‌زنید؛ حنابندان‌های قدیم، حمام‌ها و خزینه‌های قدیم، لطفعلی خان که می‌گویند یوسفی بوده در زمان خودش؛ کمر باریک و خوش قد و بالا، یا حتی قدیم تر از همه این‌ها؛ دیدن خشایارشا از نزدیک باید جالب باشد یا آتوسا، دختر کوروش خان بزرگ.
مگر می‌شود تا شیراز برویم و به جناب سعدی پرآواژه سری نزنیم. سعدیه، آرامگاه استاد سخن با آن گنبد فیروزه‌ای بی‌همتا، آرامش، حس خوب و اشعار سعدی در هفت گوشه آن دلبری‌ها می‌کند و دل از مسافران می‌برد. راستی آرامگاه شوریده شیرازی هم همین‌جاست. کنار سعدی شیراز و شوریده ساعت‌ها بنشینید و از محیط عرفانی سعدیه لذت ببرید.
تا حالا به این فکر کرده‌اید که گشت و گذار در بازارهای دویست و اندی سال پیش و حجره‌هایشان چه حس و حالی می‌تواند داشته باشد؟ حتی لمس کردن سنگ‌ها و دیوارها حس غریبی دارد. قدم زدن در بازار وکیل لذت بخش و اسرارآمیز است. دوست دارید حال و هوای حمام‌ها و خزینه‌های قدیمی مردم عادی و پادشاهان دوران قدیم را از نزدیک حس کنید؟ حمام وکیل با نگارگری‌های منحصر به فرد و همچنین سیستم مدرن نگه داشت و حفظ گرما تجربه‌ای خاص برای شما می‌سازد.
شیراز، بهشتی سرسبز و خوش رنگ و لعاب است. باغ‌های ایرانی با معماری‌های بی نظیر چشم به راه شما هستند. به بهشت باغ ارم شیراز سر بزنید و از گونه‌های گیاهی متنوع آن و حال خوب و آرامش خاص آن کیفور شوید. باغ عفیف‌آباد است که کاخ سلطنتی و حمام سنتی آن که پرتتان می‌کند در دل تاریخ. باغ جهان نما که در نزدیکی حافظیه است و بسیار دنج و دوست داشتنی است. خلاصه همه چیز برای یک سفر به یادماندنی آماده است فقط باید دل را به دریا بزنید و قصد سفر کنید و با شیراز و اهل شیراز خاطره بسازید و خاطره‌بازی کنید.
بعد از یک شیرازگردی حرفه‌ای نوبت به تخت جمشید و پاسارگاد شیراز می‌رسد. حس قدم زدن در تمدن ایران کهن را از دست ندهید. برخی می‌گویند قدم زدن در خرابه‌های پرسپولیس دلگیر است؛ راست می‌گویند با تمام ابهت و شکوهی که هنوز هم بعد از گذشت سالیان پابرجاست، پرسپولیس حس سنگینی خاصی دارد.
نزدیک غروب آفتاب اگر آنجا باشید حسی از غرور، افتخار، غم و سردرگمی شما را فرا می‌گیرد که چه شد آن همه عظمت و شکوه ایران بانوی زیبا؟ شاید غم‌انگیزترین غروب زندگی‌تان را کنار شیرهای سنگی تخت جمشید تجربه و سپری کنید.
معرفی اماکن تفریحی شیراز
علاوه بر بناهای تاریخی، خانه‌های قدیمی، باغ‌های ایرانی، حمام‌ها و بازارهای سنتی، میتوانید از امکانات تفریحی مدرن بیشماری مانند پارک‌ها، شهربازی‌ها، باغ‌وحش و اتاق‌های فرار در شیراز لذت ببرید. در ادامه نگاهی گذرا به امکانات تفریحی شیراز می‌اندازیم.
گشتی در پارک‌های شیراز
شاید بگویید با این همه فضا و باغ سرسبز ایرانی، پارک در شیراز جایی ندارد؛ اما اشتباه نکنید؛ شیراز پارک‌های معروف زیادی دارد که امکانات تفریحی جالبی در آن‌ها یافت می‌شود و میتوانید در این شهر زیبا و مهربان بازی کنید و کیف کنید.
پارک‌هایی همچون پارک کوهستانی دراک با تله کابین و زیپ لاین، بوستان سایه با آبشار سنگی و پارک کوهستانی کوهپایه که امکانات تفریحی بسیاری را ارائه می‌دهد. پارک‌های جنگلی شیراز که برای چادر زدن جاهای خوبی هستند مانند پارک جنگلی انقلاب زرقان و پارک جنت شیراز.
شهربازی‌های معروف شیراز
بعد از سفر در زمان و قدم زدن وسط تاریخ، بهتر است کمی از فضای آرام شهر فاصله بگیرید و بازی در شهربازی‌های شیراز را تجربه کنید. از معروف‌ترین شهربازی‌های شیراز، شهربازی ایران‌لند، لونا پارک، گاندو، شهر شادی، نگین لند و ایران پارک را می‌توان نام برد که هرکدام امکانات بازی خاص خودشان را دارند.
باغ وحش‌های شیراز
یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین باغ وحش‌های ایران در مرودشت شیراز قرار دارد. بازدید از این باغ‌وحش که به باغ‌وحش سیروس قهرمانی هم معروف است با گونه‌های بیشماری از حیوانات نادر تجربه جالبی خواهد بود. شاید فیل هندوستانی، شیر آفریقایی و انواع دیگری از حیوانات را تنها در این باغ‌وحش بتوانید پیدا کنید و ببینید.
بازارها و مراکز خرید شیراز
بازارهای قدیمی شیراز هنوز پابرجاست و میتوانید انواع و اقسام سوغاتی‌های شیراز و اجناس دیگر را در آن‌ها پیدا کنید. بازار وکیل، سرای مشیر، بازار مسگرها و بازار حاجی از محبوب‌ترین بازارهای سنتی شیراز است.
اگر به دنبال مراکز خرید مدرن در شیراز هستید اصلا نگران نباشید خیلی راحت آن ها را پیدا می کنید و با وسایل نقلیه عمومی مانند مترو، اتوبوس، تاکسی‌های خطی و آنلاین به آن‌ها دسترسی خواهید داشت. مراکز خرید مدرن و امروزی شیراز عبارتند از:
- مجتمع تجاری خلیج فارس شیراز
- مجتمع تجاری زیتون فارس
- مجتمع تجاری ستاره شیراز
- مجتمع تجاری هامون فارس
- مرکز خرید سلطانیه شیراز
- مجتمع خرید حافظ شیراز
- مجتمع ملاصدرا شیراز
- مجتمع خرید شهر شب شیراز
- مجتمع تجاری مدرن پارس شیراز
- مجتمع تجاری و تفریحی سعدی فارس
- مجتمع خرید آناهیتا
- مرکز خرید هامون شیراز
- مرکز خرید سینا شیراز
- مراکز خرید معالی‌آباد شیراز
- مجتمع تجاری نگین فارس شیراز
- مجتمع تجاری گاندی شیراز
- مرکز خرید آفتاب فارس شیراز
- مجتمع تجاری الماس شیراز
رستوران و کافه‌های شیراز
نوبتی هم که باشه نوبت شکم‌گردی در شیراز است. معروف‌ترین رستوران شیراز مجموعه 4 طبقه‌ای هفت خوان است که پر است از غذاهای خوشمزه محلی شیرازی، غذاهای سنتی شیراز و غذاهای مدرن. اما از هفت خوان که بگذریم در شیراز به دلیل توریستی بودن، شهر پر از است از کافه و رستوران‌های با کیفیت بالا از لاکچری‌ترین و گران‌ترین تا رستوران‌های صمیمی و اقتصادی. لیست برخی از معروف‌ترین و با کیفیت‌ترین رستوران و کافه‌های شیراز را در زیر مشاهده می‌کنید:
- رستوران شرزه
- رستوران صوفی
- رستوران کته ماس
- رستوران باغ راز
- رستوران شاطر عباس
- باغ رستوران سنتی شاپوری
- رستوران سنتی سرای مهر
- رستوران عمارت فیل
- رستوران خوشا شیراز
- رستوران خانه سنتی پرهامی
- مجموعه رستوران باکویه
اگر دنبال کافه‌های شیراز می‌گردید و خوراکی‌های خوشمزه، قبل از هر چیز پیشنهاد می‌کنیم، هر کافه‌ای در شیراز که می‌روید از عرقیجات خوشمزه شیراز غافل نشوید. در همه اماکن تاریخی شیراز کافه‌هایی برای پذیرایی از مهمانان عزیز وجود دارد. اما برای پیدا کردن راحت‌تر کافه‌های خوب شیراز لیستی از آن‌ها اینجا برایتان می‌گذاریم:
- کافه عمارت فتح الملوکی
- بال کافه
- کافه فلورال
- کافه استریت لانژ
- کافه ستارگان
- کافه ایتالیایی گرتا
- کافه موزه زرنگار
حرف آخر
از اینکه تا اینجا همراه ما در مقصد360 مانده‌اید بسیار خوشحالیم. در این راهنما سعی کردیم به صورت خلاصه تمامی اطلاعاتی که برای سفر به شیراز نیاز دارید را در اختیارتان بگذاریم و معرفی شیراز را از همه جنبه‌های آن انجام دهیم. ابتدا تاریخچه شیراز را بررسی کردیم، سپس نگاهی کوتاه به اقلیم شناسی شهر بهارنارنج انداختیم.
برای سفر به شیراز به دلیل تنوع زیاد اماکن تاریخی و دیدنی مهم است که درباره آن از قبل آگاهی داشته باشید. پس ما به صورت اجمالی آن‌ها را برایتان توصیف کردیم.
اماکن تاریخی و همچنین اماکن تفریحی مانند پارک‌ها، شهربازی‌ها و باغ وحش را معرفی کردیم. در ادامه درباره بازارها و مراکز خرید شیراز صحبت کردیم و در نهایت به معرفی رستوران‌ها و کافه‌ها و شکم‌گردی در شیراز پرداختیم.
حالا دیگر هنگام سفر به شیراز همه چیز را درباره آن می‌دانید و خیلی راحت میتوانید تصمیم‌گیری کنید و از قبل برنامه‌ریزی کنید که کجا بروید و کدام یک از تفریحات را انتخاب کنید. گرچه پیشنهاد می‌کنیم دل به دل شیراز بدهید و با او همراه شوید و هر جا که او خواند و طلب کرد به آنجا سر بزنید.
