بهترین جاهای دیدنی فیروزکوه در فصل بهار

جاهای دیدنی فیروزکوه در بهار چنان متنوع و زیبا هستند که هر گردشگری را شگفت‌زده می‌کنند. این شهرستان که در شمال شرقی استان تهران واقع شده، به دلیل آب و هوای مطبوع و جاذبه‌های طبیعی فراوان، به یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری تبدیل شده است.

فیروزکوه کجاست؟ این منطقه در ۱۲۰ کیلومتری تهران قرار دارد و یکی از قدیمی‌ترین مسیرهای ارتباطی پایتخت به شمال کشور محسوب می‌شود. از مهمترین جاذبه گردشگری فیروزکوه می‌توان به تنگه واشی با آبشار ۱۵ متری ساواشی، غار بورنیک در ۲۰ کیلومتری شهر، و چشمه آب معدنی خمده با خواص درمانی اشاره کرد. همچنین، روستاهایی مانند زرین دشت با باغ‌های میوه متنوع و هرانده با رودخانه پرآب نمرود، گزینه‌های عالی برای طبیعت‌گردی هستند.

با توجه به اینکه فیروزکوه یکی از سردترین شهرهای کشور است، ما بهار و تابستان را بهترین زمان برای سفر به این منطقه می‌دانیم. در این مقاله از مقصد360، شما را با بهترین جاهای دیدنی فیروزکوه در فصل بهار آشنا می‌کنیم و مسیرهای پیشنهادی محلی‌ها را با شما به اشتراک می‌گذاریم.

فیروزکوه کجاست و چرا در بهار مقصدی محبوب است؟

در دامنه‌های جنوبی رشته کوه‌های البرز مرکزی، منطقه‌ای کوهستانی با طبیعتی بکر و چشم‌اندازهایی خیره‌کننده قرار گرفته که مقصدی محبوب برای گردشگران به‌شمار می‌آید. فیروزکوه با برخورداری از آب و هوای مطبوع و دلپذیر، خصوصاً در فصل بهار، پناهگاهی برای فرار از گرما و آلودگی کلانشهرهایی مانند تهران است.

موقعیت جغرافیایی و مسیرهای دسترسی

شهرستان فیروزکوه در منتهی‌الیه شمال شرقی استان تهران و در طول جغرافیایی ۵۲:۴۶ و عرض جغرافیایی ۳۵:۴۵ واقع شده است. این شهرستان که در فاصله حدود ۱۴۰ کیلومتری از پایتخت قرار دارد، از شمال و شرق با شهرستان سوادکوه در استان مازندران، از جنوب و جنوب شرقی با شهرستان مهدیشهر در استان سمنان و از غرب با شهرستان دماوند هم‌مرز است. ارتفاع متوسط فیروزکوه از سطح دریا حدود ۲۰۰۰ متر می‌باشد که همین عامل در آب و هوای خاص این منطقه تأثیرگذار است.

برای رسیدن به فیروزکوه، مسیر اصلی جاده قدیمی تهران-شمال است که به جاده ۷۹ ایران و محور سوادکوه هم شناخته می‌شود. این مسیر از حوالی رودهن و بومهن تهران آغاز شده و تا قائمشهر و ساری در مازندران امتداد می‌یابد. این جاده از محورهای اصلی ارتباطی تهران به شمال کشور محسوب می‌شود و سالانه حدود ۲۵ درصد مسافران نوروزی و تابستانی از این جاده برای ورود به استان مازندران استفاده می‌کنند.

مسیر دسترسی به فیروزکوه از طریق این جاده به این صورت است که ابتدا از تهران شروع و با پیمودن ۵۴ کیلومتر به شهر بومهن در استان تهران می‌رسیم. از آنجا با طی ۱۷ کیلومتر به شهر دماوند (که تقریباً با محور هراز مشترک است) و سپس با طی ۹۸ کیلومتر دیگر به شهر فیروزکوه می‌رسیم. نکته قابل توجه این است که جاده فیروزکوه بیشتر مسطح بوده و فراز و نشیب کمتری نسبت به سایر جاده‌های منتهی به شمال دارد، بنابراین از ایمنی بیشتری برخوردار است.

آب‌وهوای فیروزکوه در فصل بهار

فیروزکوه به دلیل موقعیت جغرافیایی و ارتفاع زیاد، دارای اقلیم نیمه مرطوب و آلپی است. عوامل دیگری همچون تأثیر توده‌های هوایی و فاصله کم تا دریای خزر نیز در وضعیت آب و هوای این منطقه تأثیرگذار است. از نظر ویژگی‌های آب و هوایی و اقلیمی، این شهرستان دارای زمستان سرد و تابستان معتدل و خنک می‌باشد.

در فصل بهار، فیروزکوه به تدریج از سرمای زمستانی خارج می‌شود. سرمای هوا تا ابتدای فصل بهار همچنان ادامه دارد اما با نزدیک شدن به روزهای آخر فصل بهار، کم‌کم میانگین دمای هوای این شهر افزایش می‌یابد. این ویژگی فیروزکوه را به مقصدی ایده‌آل برای سفر بهاری تبدیل کرده است. علاوه بر این، در فصل بهار، تمامی باغات فیروزکوه پر از شکوفه می‌شود و سرسبزی طبیعت، چهره‌ای دلپذیر به این منطقه می‌بخشد.

آمار نشان می‌دهد که متوسط بارندگی سالانه فیروزکوه ۲۳۰ میلی‌متر بوده و در سال ۱۳۸۰، حداکثر بارندگی ۲۴ ساعته ۲/۴۰ ثبت شده است. آنچه فیروزکوه را در فصل بهار خاص می‌کند، اختلاف دمای محسوس آن با تهران است. در روزهایی که پایتخت‌نشینان شاهد افزایش دما هستند، فیروزکوه با آب و هوای مطبوع و خنک خود، مکانی عالی برای فرار از گرما محسوب می‌شود.

فیروزکوه در فصول مختلف سال:

بهار: خروج تدریجی از سرما، شکوفه‌های باغات، طبیعت سرسبز و آب و هوای مطبوع

تابستان: هوای معتدل و خنک (دما معمولاً از ۳۴ درجه بالاتر نمی‌رود)

پاییز: سرمای تدریجی و چشم‌اندازهای زیبای پاییزی

زمستان: سرد و برفی با حدود ۱۷۴ روز یخبندان

فیروزکوه در مقایسه با دیگر مقاصد اطراف تهران

فیروزکوه با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، مزایای قابل توجهی نسبت به سایر مقاصد گردشگری اطراف تهران دارد. این شهرستان با قرار گرفتن در دامنه کوه‌های البرز، دارای کمترین میزان آلایندگی‌های شهری است و هوایی پاک و عاری از آلودگی دارد.

در مقایسه با جاده هراز، محور فیروزکوه در بیشتر مواقع از ترافیک کمتری برخوردار است. همچنین به دلیل مسطح بودن و کم فراز و نشیب بودن بیشتر مسیر، ایمنی بیشتری دارد که این مزیت مهمی برای خانواده‌هایی است که با کودکان سفر می‌کنند.

تنوع جاذبه‌های گردشگری در فیروزکوه و اطراف آن به قدری زیاد است که بسیاری از گردشگران سفر خود را چند روزه برنامه‌ریزی می‌کنند. وجود طبیعت بکر و چشم‌اندازهای فوق‌العاده، فیروزکوه را به یکی از مقاصد گردشگری محبوب برای گردش و سفر در داخل کشور تبدیل کرده است.

مزیت دیگر فیروزکوه، امکان سفر یک‌روزه به این منطقه است. با توجه به نزدیکی به تهران، به‌خصوص در فصل‌های گرم سال، هزاران نفر از ساکنین استان تهران و دیگر استان‌های اطراف به این منطقه سفر می‌کنند. به همین دلیل، فیروزکوه گزینه‌ای عالی برای آخر هفته‌ها و تعطیلات کوتاه‌مدت است.

فیروزکوه با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی بی‌نظیر خود همانند تنگه واشی، غار رودافشان و چندین روستای زیبا، در مقایسه با مناطق صرفاً کوهستانی یا جنگلی اطراف تهران، تنوع بیشتری دارد. این تنوع جاذبه‌ها، فیروزکوه را به انتخابی مناسب برای سلیقه‌های مختلف گردشگری تبدیل کرده است.

با وجود مجاورت با استان‌های مازندران و سمنان، فیروزکوه موقعیتی استراتژیک دارد. این موقعیت، فیروزکوه را به گذرگاهی بین این مناطق تبدیل کرده و به تبادلات فرهنگی و اقتصادی بین آنها رونق بخشیده است. به همین دلیل، فیروزکوه علاوه بر جاذبه‌های طبیعی، از تنوع فرهنگی و آداب و رسوم محلی نیز برخوردار است که آن را از سایر مناطق اطراف تهران متمایز می‌کند.

جاهای دیدنی فیروزکوه دماوند در بهار

منطقه کوهستانی میان فیروزکوه و دماوند گنجینه‌ای از زیبایی‌های طبیعی است که در فصل بهار جلوه‌ای دوچندان می‌یابد. این منطقه با جاذبه‌های متنوع طبیعی و تاریخی، مقصد بسیاری از مسافران و طبیعت‌گردان می‌شود. از تنگه‌های شگفت‌انگیز و غارهای اسرارآمیز گرفته تا دریاچه‌های آرام کوهستانی، هر یک تجربه‌ای بی‌نظیر را برای گردشگران رقم می‌زنند.

تنگه واشی

تنگه واشی یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی فیروزکوه دماوند است که در مسیر جاده هراز پشت تونل وانا قرار دارد. این تنگه زیبا که با نام تنگه ساواشی نیز شناخته می‌شود، از بهترین ییلاق‌های اطراف تهران و مقصدی مناسب برای سفر یک روزه و گذراندن آخر هفته‌های گرم تابستانی است.

تنگه واشی در واقع شامل دو تنگه است؛ تنگه اول “واشی” نام دارد و دومی “سا”. این طبیعت زیبا در ۳ اسفند سال ۱۳۵۳ با شماره ۱۰۲۵ در فهرست آثار طبیعی ملی ثبت شد. آنچه این تنگه را از سایر جاذبه‌های طبیعی متمایز می‌کند، وجود کتیبه تاریخی فتحعلی‌شاه قاجار است که از ارزش تاریخی بالایی برخوردار است.

در تنگه اول، پس از طی مسیری حدود ۱۵۰ متر، با سنگ‌نگاره بزرگی روبرو می‌شوید که ۱۸۵ سال از عمرش می‌گذرد و یادگاری از دوران فتحعلی‌شاه، دومین پادشاه سلسله قاجار است. این کتیبه در ارتفاع قابل توجهی از سطح زمین، در قسمتی از دیواره حک شده تا از آسیب باران و آفتاب در امان باشد.

کتیبه تنگه واشی دارای ابعاد شش در هفت متر است و وقایع زمان فتحعلی‌شاه، دور تا دور آن روایت شده است. بزرگ‌ترین نقش برجسته این کتیبه، فتحعلی‌شاه را در حال شکار گوزن نمایش می‌دهد و اطراف او سه فرزندش عباس میرزا، علی‌قلی میرزا، علی‌نقی میرزا و همراهان در دشت ساواشی به صورت برجسته حجاری شده‌اند.

بهترین زمان بازدید از تنگه واشی در گرم‌ترین زمان‌های سال، یعنی تیر و مرداد است. با این حال، اوایل بهار نیز فرصت مناسبی برای دیدن جاذبه‌های طبیعی آن محسوب می‌شود، زمانی که طبیعت اطراف تنگه سرسبز و پر از گل‌های وحشی است.

غار رودافشان

غار رودافشان، یکی دیگر از شگفتی‌های طبیعی منطقه فیروزکوه-دماوند است که در موقعیت جغرافیایی ۳۵ درجه و ۳۸ دقیقه و در ارتفاع ۱۹۴۵ متر از سطح دریا، بر بالای ارتفاعات شمال شرقی روستای رودافشان واقع شده است. این غار از بزرگترین غارهای طبیعی و بکر ایران است که در کنار روستای رودافشان و در جوار رودخانه دلیچای قرار گرفته است.

از مشخصات بارز غار رودافشان می‌توان به دهانه آن با ارتفاع ۲۰ متر و طول ۲۹ متر اشاره کرد. ورودی این غار سومین ورودی بزرگ غارهای ایران است که همین ویژگی آن را شهرت بخشیده است. داخل غار، آثار و ستون‌های استالاکتیت و استالاگمیت در طول راهروها، منظره‌ای بدیع ایجاد کرده‌اند.

غار رودافشان در اثر سازوکار پدیده کارست، در سنگ آهک‌های دوره کرتاسه به وجود آمده است، هرچند کارشناسان زمان تشکیل غار را به دوران سوم و دوره پالئوسن نسبت می‌دهند. طبق برخی عقاید، هزاران سال پیش، رودخانه دلی چای هم‌سطح دهانه غار بوده و احتمالاً قسمتی از آب وارد دالان‌های غار شده و باعث گسترش وسعت آن شده است.

مسیر راهپیمایی در غار حدود ۸۰۰ متر است و غارنوردی در آن کمی دشوار بوده و نیاز به چراغ‌قوه قوی دارد. در برخی قسمت‌های مسیر، برای سهولت رفت‌وآمد، نردبان‌های فلزی تعبیه شده است. در تالار اصلی و مسیر غار، قطرات آب همواره از سقف به زمین می‌چکد که همین چکه‌ها باعث شکل‌گیری طاقدیس و ناودیس‌های زیبا شده است.

نکته جالب توجه وجود دهلیزی معروف به “معبد آناهیتا” در ابتدای مسیر غار است که حوض آب و ستونی در میان آن قرار دارد و به همین سبب به نام الهه آب نامگذاری شده است. این معبد طولی حدود ۱۰ تا ۲۰ متر دارد و از زیبایی‌های منحصربه‌فرد غار محسوب می‌شود.

غار رودافشان حدود ۵۰ سال پیش توسط مردم محلی با همکاری غارنوردان کشف شد و در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

دریاچه تار

دریاچه تار، از آثار طبیعی ملی ایران و از مناطق گردشگری شهرستان دماوند، در ۱۵ کیلومتری شرق شهر دماوند و در غرب روستای هویر واقع شده است. این دریاچه جزو دریاچه‌های آب شیرین کوهستانی محسوب می‌شود و در ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد.

دریاچه تار در اثر زمین‌لغزش زرین‌کوه شکل گرفته و از شمال با رشته کوه‌های قره داغ (کوه دوبرار) و از جنوب با زرین‌کوه محصور شده است. کوه دوبرار با ۴۰۸۰ متر ارتفاع، بلندترین کوه در رشته کوه‌های قره داغ در شمال دریاچه است و زرین‌کوه نیز با ۳۸۰۰ متر ارتفاع در جنوب دریاچه قرار دارد.

طول دریاچه تار حدود ۱.۳ کیلومتر و میانگین عرض آن ۴۰۰ متر است. عمق این دریاچه در فصول پرآب حدود ۵۰ متر و در فصول کم‌آب حدود ۴۰ متر می‌باشد. سرشاخه آب‌هایی که به دریاچه می‌ریزند، چشمه‌ساران کوه‌های قره‌داغ، سیاه‌چال، شاه‌نشین در شمال و آبراهه‌های فصلی از جنوب است.

جالب است بدانید که در فاصله ۵۰۰ متری از دریاچه تار، دریاچه دیگری به نام هویر قرار دارد که کوهی با نام کوه دوبرار آنها را از هم جدا کرده است. با حدود نیم ساعت پیاده‌روی از شرق دریاچه تار می‌توان به دریاچه هویر با عمق ۱۵ متر و مساحت بیش از ۱۳ هکتار رسید. این دریاچه به طور میانگین ۹۰۰ متر طول و ۱۵۰ متر عرض دارد و از شمال به جنوب کشیده شده است.

فعالیت‌های قابل انجام در دریاچه تار:

صید ماهی قزل‌آلا

کوهنوردی در کوه‌های اطراف

پیاده‌روی بر روی تپه‌های پشت دریاچه

کمپینگ در محوطه دریاچه

مهمترین جاذبه گردشگری فیروزکوه از نگاه گردشگران

نظرسنجی‌های گردشگری نشان می‌دهد که از میان تمام جاذبه‌های طبیعی و تاریخی فیروزکوه، سه مکان بیش از همه در خاطر مسافران نقش بسته و بیشترین بازدیدکننده را به خود اختصاص داده‌اند. این مناطق که از دید گردشگران مهمترین جاذبه گردشگری فیروزکوه محسوب می‌شوند، هر کدام ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که آنها را به مقصدی ایده‌آل برای سفرهای بهاری تبدیل کرده است.

چشمه خمده و آب‌درمانی طبیعی

چشمه آب معدنی خمده در روستایی به همین نام در ۲۰ کیلومتری فیروزکوه و در دهستان شهرآباد واقع شده است. این چشمه پس از تنگه واشی، به‌عنوان دومین جاذبه گردشگری شهرستان فیروزکوه شناخته می‌شود. طبیعت خاص و آب و هوای مطبوع این منطقه، آن را به تفریحگاهی یک‌روزه برای بسیاری از تهرانی‌ها، به‌ویژه ساکنان شرق تهران تبدیل کرده است.

ویژگی اصلی چشمه خمده که باعث شهرت آن شده، خاصیت درمانی آب این چشمه است. آب خمده از دل کوه بیرون می‌زند و به درون یک استخر سنگی می‌ریزد که امکان شنا کردن را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند. اطراف این استخر با دیواری محصور شده تا خانم‌ها نیز بتوانند با خیال راحت از آن استفاده کنند.

بسیاری از پزشکان سنتی منطقه، استفاده از آب این چشمه را برای درمان انواع بیماری‌ها توصیه می‌کنند. بر اساس باورهای محلی، آب‌تنی در چشمه خمده به بهبود بیماری‌های مفاصل و استخوان، بیماری‌های پوستی نظیر جوش و زخم، بیماری‌های کلیوی و زردی کمک می‌کند. برخی متخصصان معتقدند با انجام حرکات ورزشی خاص در این آب، می‌توان به درمان بیماری‌های مفصلی و استخوانی کمک کرد.

در قسمت شرقی روستای خمده، دیوارنوشته‌هایی وجود دارد که قدمت بیش از هزارساله این منطقه را نشان می‌دهد. این آثار تاریخی حس غرور زندگی در سرزمینی با چنین تاریخ و تمدنی را به بازدیدکنندگان القا می‌کند.

غار بورنیک و تجربه غارنوردی

غار بورنیک یکی از شگفت‌انگیزترین پدیده‌های طبیعی فیروزکوه است که در ۶ کیلومتری جنوب روستای هرانده واقع شده است. این غار طولانی‌ترین غار استان تهران و چهارمین غار طولانی ایران به شمار می‌رود. اندازه‌گیری‌های انجام شده، طول این غار را ۳,۴۷۰ متر نشان می‌دهند.

دهانه مثلثی شکل غار بورنیک با ۱۸ متر ارتفاع و ۶۰ متر عرض، یکی از بزرگترین دهانه‌های غار در ایران است. برای ورود به غار باید ۱۴۸ پله را پایین بروید و وارد فضایی شوید که همیشه داخل آن سرد است. هر چه بیشتر در غار پیش می‌روید، نور و گرما کمتر می‌شود و شگفتی‌های طبیعی بیشتری نمایان می‌شوند.

بورنیک در زبان محلی به معنای “مکان امن” و “جان‌پناه” است. موقعیت خاص و پنهان بودن دهانه این غار، آن را به محل امنی برای زندگی و پناه گرفتن در دوره غارنشینی تبدیل کرده بود و از غارهای ماقبل تاریخ به شمار می‌رود. آثاری همچون سفال‌های شکسته از دوره‌های تاریخی مختلف در تالار اول این غار یافت شده که نشان می‌دهد انسان‌ها از دوران غارنشینی از آن به‌عنوان سکونتگاه اصلی خود استفاده می‌کردند.

غار بورنیک دارای چهار تالار اصلی است که با شکل‌های مختلف استالاکتیت و استالاگمیت تزیین شده‌اند. این رسوب‌های استوانه‌ای یا مخروطی شکل به رنگ‌های گل‌کلمی، نخودی، سفید و صورتی، منظره‌ای خیره‌کننده ایجاد کرده‌اند و با ظاهر خاص خود، عامل تمایز بورنیک با سایر غارها شده‌اند.

برای بازدید از غار بورنیک، بهتر است به‌صورت گروهی و در قالب تورهای گردشگری و طبیعت‌گردی به منطقه بکر هرانده سفر کنید. پیشروی در داخل غار نیازمند تجهیزات غارنوردی است و بدون راهنمای محلی ممکن است خطرناک باشد. بهترین زمان بازدید از این غار اوایل بهار تا اواسط پاییز است.

روستای هرانده و رودخانه نمرود

روستای هرانده یکی از زیباترین روستاهای اطراف تهران است که در فاصله ۱۳۱ کیلومتری شرق شهر تهران و ۱۹ کیلومتری جنوب فیروزکوه قرار دارد. این روستا به‌دلیل طبیعت سرسبز و بکر و قرار گرفتن غار بورنیک در نزدیکی آن، به یکی از پرطرفدارترین جاذبه‌های گردشگری اطراف تهران تبدیل شده است.

آنچه به زیبایی روستای هرانده افزوده، جریان رودخانه خروشان نمرود است که بستر لازم برای باغداری و کشاورزی در این روستا را پدید آورده است. این رودخانه از شاخه‌های اصلی حبله رود به شمار می‌رود و در ژرفای دره هرانده جریان دارد.

روستای هرانده با نهرها و رودهای پرآب، درختان بلند تبریزی، کوچه‌باغ‌های باصفا و چشم‌اندازهای دیدنی از دشت و کوه‌های اطراف، دارای جاذبه‌های طبیعت‌گردی و گردشگری بسیاری است. باغ‌های سرسبز سیب، گلابی، گردو، گیلاس و آلبالو از دیدنی‌های این روستا به شمار می‌روند.

بیشتر مردم روستای هرانده در زمینه زراعت، باغداری، دامپروری و کارگری فعالیت دارند. تعدادی از آنها نیز با پرورش ماهی یا صنایع دستی روزگار می‌گذرانند. مهم‌ترین محصول زراعی این روستا سیب‌زمینی است و پرورش انواع گل و پرورش ماهی قزل‌آلا در روستا رواج دارد.

یکی از فعالیت‌های محبوب گردشگران در این روستا، کمپ زدن در کنار رودخانه و لذت بردن از صدای دلنشین آب است. افزون بر این، امکان کوهنوردی و پیاده‌روی در مسیرهای اطراف روستا برای رسیدن به غار بورنیک فراهم است.

از دیگر جاذبه‌های این منطقه، مسیر زیبای بین دو روستای هرانده و خمده است که یکی از تفریح‌های معمول مسافران منطقه به شمار می‌رود. این مسیر از کنار رودخانه نمرود، درخت‌های زالزالک وحشی و زرشک می‌گذرد و منظره‌ای بی‌نظیر را پیش روی گردشگران قرار می‌دهد.

روستاهای دیدنی فیروزکوه برای سفرهای یک‌روزه

اطراف فیروزکوه مملو از روستاهای خوش آب و هوا با چشم‌اندازهای بکر است که سفرهای یک‌روزه به آنها در فصل بهار، تجربه‌ای به‌یادماندنی را رقم می‌زند. این روستاها با فاصله مناسب از تهران، گزینه‌های ایده‌آلی برای فرار از شلوغی پایتخت هستند. اگر به دنبال مقاصدی هستید که بتوانید در یک روز از آنها بازدید کنید و شب به تهران بازگردید، سه روستای زیر بهترین پیشنهاد محلی‌ها برای شماست.

روستای لزور و دریاچه سد لزور

روستای لزور یکی از روستاهای گردشگری و تفریحی فیروزکوه است که در دهستان قزقانچای بخش ارجمند واقع شده و در ۳۹ کیلومتری شمال غربی فیروزکوه قرار دارد. این روستا با قدمتی حدود ۴۰۰۰ سال در دامنه جنوبی کوه معراج از رشته کوه البرز واقع شده و در ارتفاع ۲۳۵۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است.

لزور به “دارالمومنین” شهرت دارد و تمامی اهالی آن سید هستند. شغل اصلی روستاییان کشاورزی و دامداری است و محصولات عمده آنها شامل گندم، جو، سیب‌زمینی، گیلاس، گلابی و آلبالو می‌باشد. مردم این منطقه به گویش فیروزکوهی که از گویش‌های زبان مازندرانی است، صحبت می‌کنند.

مهمترین جاذبه گردشگری لزور، دریاچه سد سیاه رود (دریاچه لزور) است که در شمال غربی روستا قرار دارد. این دریاچه در ارتفاعات مشرف بر روستای لزور واقع شده و به دلیل قرارگیری در ارتفاع کوهستان، آب و هوایی بسیار خنک و دلپذیر دارد. برای رسیدن به دریاچه دو مسیر وجود دارد؛ جاده خاکی و همچنین مسیر کوهنوردی و پیاده‌روی از چشمه و تنگه لاسک.

افزون بر دریاچه، روستای لزور دارای جاذبه‌های دیگری همچون منطقه لاسک، امامزاده خوش‌نام، تنگه فرحزاد و مسیرهای صعود به قله‌های البرز شرقی از جمله میشینه مرگ با ارتفاع ۴۰۳۰ متر است. بهترین زمان برای سفر به این منطقه فصل تابستان است، اما بهار نیز با هوای مطبوع و طبیعت سرسبز، فرصت مناسبی برای بازدید محسوب می‌شود.

روستای سله‌بن

روستای سله‌بن یکی از روستاهای ییلاقی اطراف تهران در دهستان دوبلوک است که از توابع بخش ارجمند شهرستان فیروزکوه محسوب می‌شود. این روستا در کیلومتر ۱۰۰ جاده فیروزکوه به تهران، در فاصله ۱۸ کیلومتری شمال غربی شهر فیروزکوه و در کنار سد نمرود قرار دارد.

برای دسترسی به روستای سله‌بن ابتدا باید خود را به شرق تهران برسانید. سپس از بزرگراه زین‌الدین یا بزرگراه بابایی وارد جاده قدیم جاجرود یا بزرگراه پردیس شوید. هر دو مسیر، شما را به رودهن می‌رسانند. در ادامه، مسیر را مستقیم تا جاده فیروزکوه ادامه دهید. در فاصله حدود ۲۰ کیلومتری از شهر فیروزکوه، یک دوربرگردان به سمت سد نمرود وجود دارد.

دوربرگردان را دور بزنید و اولین بریدگی (جاده لاسم-فیروزکوه یا فرعی ارجمند) را به سمت راست بپیچید. در دوراهی اول مسیر سمت چپ را انتخاب کنید و حدود ۲۰ دقیقه (نیم ساعت) مسیر را ادامه دهید تا به روستای سله‌بن برسید. این جاده آسفالت و دارای چند پیچ‌وخم است و در انتها به روستای لزور ختم می‌شود.

به گفته بسیاری از گردشگران، بهترین زمان سفر به روستای سله‌بن، اواسط فصل بهار تا اواخر تابستان (۶ ماه اول سال) است. هوا در اوایل بهار سرد است، اما با رسیدن به ماه‌های اردیبهشت و خرداد، سله‌بن با طبیعتی سرسبز و آب و هوایی معتدل و عالی از شما پذیرایی می‌کند. به یاد داشته باشید که شب‌های بهاری در این روستا کمی سرد است و برای اقامت شبانه حتماً لباس گرم همراه داشته باشید.

روستای زرین‌دشت

روستای زرین‌دشت یکی دیگر از روستاهای زیبا و خوش آب‌وهوای اطراف تهران است که در فاصله ۱۲۰ کیلومتری تهران و ۴۰ کیلومتری جنوب فیروزکوه واقع شده. این روستای سرسبز در میان ارتفاعات رشته‌کوه البرز قرار دارد و به‌همین دلیل از رودهای «حبله رود»، «خمده» و «دریابک» بهره می‌برد.

زرین‌دشت از چهار قسمت مزداران، آتشان، دهگردان و انزها تشکیل می‌شود که روستای مزداران مرکز این چهار بخش است. آب‌وهوای معتدل و طبیعت سرسبز، مهمترین ویژگی این روستا به شمار می‌رود که آن را به بهترین جا برای رهایی از شلوغی و ترافیک‌های خسته‌کننده پایتخت تبدیل کرده است.

بارزترین ویژگی زرین‌دشت، باغ‌های میوه متنوع آن است. در سرتاسر روستا باغ‌های گیلاس، آلبالو، توت، گردو و انار به چشم می‌خورد. کشاورزی و باغداری در این روستای پرآب رونق زیادی دارد و اهالی روستا از طریق فروش محصولات باغی امرار معاش می‌کنند. در میان محصولات، گردو بیشترین سهم را در برآوردن نیازهای مالی روستا دارد.

بهترین زمان برای بازدید از زرین‌دشت، فصل‌های بهار و تابستان است. در این فصول، میوه‌های خوش آب‌ورنگ تابستانی در زرین‌دشت به وفور یافت می‌شود و زیبایی مناظر طبیعی این منطقه دوچندان می‌شود. اوایل پاییز نیز با مناظر رنگارنگ خود، فرصت مناسبی برای عکاسی ایجاد می‌کند.

کوچه پس‌کوچه‌های این روستا با وجود باغ‌های فراوان میوه و معماری خانه‌های روستایی به اندازه کافی تماشایی هستند. علاوه بر جاذبه‌های طبیعی، چشمه‌های آب معدنی همچون چشمه آب معدنی خمده در نزدیکی این روستا قرار دارد که خاصیت درمانی دارد و به بهبود بیماری‌های مفاصل و استخوان، بیماری‌های پوستی، بیماری‌های کلیوی و زردی کمک می‌کند.

جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی فیروزکوه

فیروزکوه علاوه بر طبیعت چشم‌نواز، گنجینه‌ای از میراث تاریخی و فرهنگی ارزشمند است که برخی از آنها قدمتی چندهزارساله دارند. این آثار، روایتگر تاریخ پرفراز و نشیب این منطقه استراتژیک هستند و در بهار، با ترکیب هوای مطبوع و منظره سرسبز اطراف، جلوه‌ای دوچندان می‌یابند.

قلعه لاجورد و برج مزداران

قلعه لاجورد یکی از دژهای تاریخی و مهم فیروزکوه است که در بخش مرکزی این شهرستان و در روستای سرانزا واقع شده است. این اثر تاریخی در ۵ آذر ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۴۴۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. مصالح اصلی به کار رفته در این قلعه سنگ، ملاط گچ و ساروج است که قدمت آن به دوران پیش از اسلام برمی‌گردد و تا قرن‌های هفتم و هشتم هجری قمری مورد استفاده بوده است.

قلعه لاجورد در شمال شرق شهر فیروزکوه و در سمت چپ جاده آسفالته فیروزکوه به سمنان واقع شده و دیواری صخره‌ای و مستحکم دارد. این دژ بر فراز تپه‌ای با ارتفاع ۲۴۸۷ متر از سطح دریا قرار گرفته و از سطح زمین‌های اطراف حدود ۳۰۰ متر ارتفاع دارد. در شاهنامه فردوسی نیز به این دژ اشاره شده است: «دژ گنبدان و دژ چرمنه، دژ لاجوردی برای بنه».

برج مزداران، اثر تاریخی دیگری است که در روستای مزداران، در ۲۳ کیلومتری جنوب فیروزکوه قرار دارد. این برج که بر روی بلندترین قسمت روستا ساخته شده، دارای پلانی هشت‌ضلعی است و ورودی آن در سمت جنوبی قرار دارد. برج مزداران با مصالحی از سنگ لاشه، ملاط گچ و ساروج بنا شده و گنبدی از نوع دو پوش بر روی آن قرار گرفته که امروزه تنها قسمتی از پوشش داخلی گنبد سالم باقی مانده است.

کاروانسرای گدوک و شاه‌چشمه فیروزکوه

کاروانسرای گدوک یکی دیگر از آثار تاریخی فیروزکوه است که در گردنه گدوک در جاده فیروزکوه قرار دارد. این بنا مربوط به دوران شاه عباس صفوی است و به همین مناسبت به کاروانسرای شاه عباس نیز معروف است. کاروانسرای گدوک با شماره ثبت ۲۷۹۵ در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این کاروانسرا به علت موقعیت جغرافیایی و سرمای شدید، از نوع کاروانسراهای کوهستانی است که کاملاً پوشیده ساخته شده‌اند. کاروانسرا در مجموع شامل ۵ راهرو است که سقف آن با طاق‌های قوسی متعدد و متوالی بنا شده است. در انتهای هر راهرو، اتاق‌هایی به نام تختگاه وجود دارد که گرم‌ترین نقطه کاروانسرا محسوب می‌شده و معمولاً جایگاه اقشار خاص بوده است.

در فاصله ۱۱۰۰ متری جنوب خاوری کاروانسرای گدوک، قلعه شاه‌چشمه واقع شده که بر بالای تپه‌ای سنگی قرار دارد. این قلعه احتمالاً نقش دیدبانی و حفاظت از جاده باستانی فیروزکوه به مازندران را بر عهده داشته است. از بقایای معماری این قلعه می‌توان دریافت که در ساخت آن از سنگ لاشه و ملات ساروج استفاده شده است.

امامزاده بی‌بی زبیده و معماری سنتی

امامزاده بی‌بی زبیده یکی از اماکن مذهبی و تاریخی فیروزکوه است که در جاده گیلاوند جاده ورجه واقع شده است. بنای امامزاده شامل اتاقی است که در جهت شمالی-جنوبی و زیر قطعه سنگ بسیار بزرگی بنا شده است. این سنگ، دیوار شرقی و سقف اتاق را تشکیل می‌دهد. بر سنگ مزار امامزاده، سوره اناانزلناه حک شده و در پایان آن عبارت «مرقد مطهر بی‌بی زبیده از نوادگان موسی بن جعفر» به چشم می‌خورد.

معماری سنتی فیروزکوه نیز از دیگر جاذبه‌های فرهنگی این منطقه به شمار می‌رود. بر اساس کتاب «یادمانده‌های معماری سنتی فیروزکوه» اثر محمدحسن جواهری، این منطقه دارای سبک خاصی از معماری بومی است که تحت تأثیر اقلیم کوهستانی و سرد آن شکل گرفته است. استفاده از مصالح بومی مانند سنگ، گچ، ساروج و چوب در ساخت بناهای این منطقه رایج بوده و به ساختمان‌ها هویتی منحصربه‌فرد بخشیده است.

در فصل بهار، بازدید از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی فیروزکوه تجربه‌ای متفاوت را رقم می‌زند. هوای مطبوع، آسمان صاف و طبیعت سرسبز که بناهای تاریخی را احاطه کرده، فضایی رویایی برای عکاسی و لذت بردن از میراث گرانبهای گذشتگان ایجاد می‌کند.

فعالیت‌های پیشنهادی در بهار برای خانواده‌ها

بهار در فیروزکوه، فرصتی بی‌نظیر برای فعالیت‌های خانوادگی و آشنایی با طبیعت به دور از هیاهوی شهر فراهم می‌کند. در این فصل، هوای معتدل و طبیعت سرسبز منطقه، شرایط مطلوبی را برای گذراندن اوقاتی شاد و مفرح در کنار خانواده ایجاد می‌کند. فعالیت‌های متنوعی وجود دارد که خانواده‌ها می‌توانند در سفر بهاری به فیروزکوه تجربه کنند.

کمپینگ در طبیعت بکر فیروزکوه

یکی از بهترین تجربه‌های سفر به فیروزکوه در فصل بهار، کمپینگ در طبیعت زیبای این منطقه است. تنگه واشی و آبشار ساواشی از لوکیشن‌های ایده‌آل برای کمپینگ محسوب می‌شوند. این مکان با طبیعت بکر و چشم‌اندازهای فوق‌العاده، برای کمپینگ خانوادگی بسیار مناسب است. علاوه براین، اطراف رودخانه روستای هرانده نیز برای پیک‌نیک و ایجاد یک روز متفاوت جان می‌دهد.

روستای دهین نیز گزینه خوبی برای خانواده‌هایی است که علاوه بر کمپینگ می‌خواهند خود را کمی به چالش بکشند. این روستا با دشت‌های کوهپایه‌ای، نسیم خنک و سرسبزی بهاری، تجربه‌ای دلنشین را برای اعضای خانواده فراهم می‌کند.

برای کمپینگ در فیروزکوه، همراه داشتن وسایل زیر ضروری است:

چادر مناسب (ترجیحاً استارتنت یا چادر ستاره‌ای برای تماشای آسمان شب)

تجهیزات روشنایی مانند چراغ‌قوه و فانوس

لباس گرم (شب‌های بهاری فیروزکوه هنوز سرد است)

وسایل طبخ غذا و مواد غذایی مناسب

یکی دیگر از مکان‌های مناسب برای کمپینگ خانوادگی در فصل بهار، اطراف دریاچه لزور است. در اینجا می‌توانید در کنار دریاچه کمپ بزنید و از مناظر زیبای اطراف لذت ببرید. با توجه به آب‌وهوای فیروزکوه که در بهار معتدل و خنک است، این فصل بهترین زمان برای کمپینگ در این منطقه محسوب می‌شود.

همچنین، پارک ملی لار در فصل بهار با شقایق‌های وحشی و گل‌های رنگارنگ خود، منظره‌ای شگفت‌انگیز را به نمایش می‌گذارد. این مکان نیز برای کمپینگ خانوادگی بسیار مناسب است. در سفر به این منطقه، می‌توانید از آبشار برف تنگه لار نیز دیدن کنید.

درنهایت، فیروزکوه با طبیعت زیبا و فعالیت‌های متنوع خارج از منزل، یک مقصد عالی برای خانواده‌هایی است که به دنبال فرار از دمای گرم شهرها و لذت بردن از هوای خنک و طبیعت آرام هستند. این منطقه گزینه‌ای عالی برای یک تعطیلات آخر هفته خانوادگی و یا سفرهای چند روزه در فصل بهار می‌باشد.

سوالات متداول

بهترین زمان برای بازدید از فیروزکوه چه فصلی است؟ بهار و تابستان بهترین فصل‌ها برای سفر به فیروزکوه هستند. در این فصول آب و هوا معتدل و مطبوع است و طبیعت سرسبز و زیبایی دارد.

چه جاذبه‌های طبیعی در فیروزکوه وجود دارد؟ مهمترین جاذبه‌های طبیعی فیروزکوه عبارتند از: تنگه واشی، غار رودافشان، دریاچه تار، چشمه خمده و غار بورنیک. این مناطق چشم‌اندازهای زیبایی دارند.

آیا امکان کمپینگ در فیروزکوه وجود دارد؟ بله، فیروزکوه مکان‌های مناسبی برای کمپینگ دارد. تنگه واشی، اطراف رودخانه هرانده و دریاچه لزور از بهترین مناطق برای کمپینگ خانوادگی هستند.

چه روستاهای دیدنی در اطراف فیروزکوه وجود دارد؟ روستاهای زیبای اطراف فیروزکوه شامل لزور، سله‌بن و زرین‌دشت هستند. این روستاها طبیعت بکر و باغ‌های میوه زیبایی دارند و برای گشت و گذار یک روزه مناسب هستند.

مهمترین آثار تاریخی فیروزکوه کدامند؟ از مهمترین آثار تاریخی فیروزکوه می‌توان به قلعه لاجورد، برج مزداران، کاروانسرای گدوک و امامزاده بی‌بی زبیده اشاره کرد. این بناها قدمت زیادی دارند و معماری سنتی منطقه را نشان می‌دهند.